Yanlış ses söyleme, kekemelik ya da birbirinin yerine kullanan fonolojik bozukluğa sahip çocuklar için uygulanan terapidir. Otizmli ve down sendromlu çocuklar için dil-konuşma terapisi oldukça önemlidir.

Farklı seviyelerde konuşma ya da iletişim sorunları olan çocuk ve yetişkinleri tedavi eder. Yarık damak sorunu, konuşma esnasında yaşanan ses bozuklukları ve gecikmeler, yaşanan farklı tiplerdeki kekemelikleri tedavi etmek de görev tanımları içerisindedir. Günümüzde avukat, konuşmacı ve siyasiler gibi yetişkinler de iş yaşamında daha aktif iletişim kurmak için bu terapiden yararlanıyorlar.

Dil ve Konuşma Terapi Süreci

Dil ve konuşma terapistinin sorunu tespit etme, tedavi sürecini oluşturma süreci şu şekilde ilerlemektedir: Tedavi öncesinde, tedavi için genel çocuk ya da bireyin bozukluğu, seviyesi tanımlanır. Bu bozukluğun altında yatan problem tespit edilir. Hastanın tedavisini sağlamak için birebir veya gruplar halinde terapi için uygun program hazırlanır. Bu süreçte, Doktor, fizyoterapist, öğretmen, aile ile iletişim kurulur. Böylece bu terapi günlük hayatın yayılır. Gruplar halinde veya ailelerle birlikte terapi seansları düzenlenir, Kişinin yakınlarına tedavi programının uygulanma yöntemleri aktarılır. Tedavi sürecindeki gelişim gözlemlenir. Yüzdeki kaslar, solunum mekanizmaları, çene ve dildeki kasların kullanımı ve bütüncül olarak kontrol-güçlendirilme aşamaları için aile ya da yakınlar bilgilendirilir. insanla ilişki kurmaları için, kişi ve çocukları motive etmek ve onlara öz güven aşılamak.

Dil ve Konuşma Bozukluğu Tedavi Yöntemleri

1- Dil Terapisi Tedavi Yöntemi:

Dil terapisinde, dil terapisti çocukla birlikte yaşına uygun oyunlar oynar. Çeşitli görseller ve etkinliklerle kelime haznesini geliştirir.  Çocuğun dil gelişim yaşına uygun olarak etkinlik ve görseller seçerek, öncelikli olarak çocuğun düzeyine inilir. Bu süreci takiben mevcut dil gelişimini yaşıtlarına uygun dil düzeyine ulaştırmak için, sözcük dağarcığı genişletilir, çocuktan çıkan çıktılara uygun geri dönütler yapılarak cümle kurma düzeyi arttırılır. Sonuç olarak ana dile ait doğru dil bilgisel yapı inşa edilerek yaşıtlarına uygun dil gelişim sürecine ulaştırır. Zaman içerisinde hem dil kuralları hakimiyeti hem de kelime dağarcığı gelişen çocuk, yaşıtlarını bu konuda yakalamış olur.

2 – Konuşma Sesi Bozukluğu Terapisi:

Terapi sürecinde hatalı ses üretimleri belirlenerek, sesin yeri ve biçiminin öğretimi yapılarak doğru sese ulaşılır. Daha sonra bu seslerin genellemesi sağlanır. Terapi sürecinde çocuğun yaşına uygun terapi materyalleri seçilmektedir.

Dil ve Konuşma Terapisinde Erken Tedavinin Önemi Çocuklarda Konuşma Bozukluğu

Çocuklarda yaşanan konuşma bozuklukları fizyolojik, nörolojik ve psikolojik nedenlerle birlikte incelenmelidir. Dil ve konuşma bozukluklarında terapi ve tedaviden yüksek oranda olumlu sonuç alınır. Bu süreçte ailenin desteği oldukça önemlidir. Erken dönemde ailenin gözlemleri bu bozukluğun fark edilmesini sağlar. Aileler dil ve konuşma bozukluklarında ‘’elbet bir gün konuşur, ben de geç konuştum’’ gibi bahanelerin ardına sığınmadan hemen bir dil ve konuşma terapisti ile iletişime geçmeliler.

Dil ve Konuşma Bozuklukları Nasıl Fark Edilir?

Yaşıtlarına göre cümle kelime haznesi ve cümle kurma becerilerinde geride kalma, Cümle kurmakta zorlanma ya da kuramama, Anlatımlarını cümleler yerine işaretlerle ya da kısa, tek sözcüklerle yapma, Konuşma sürecinde kekeleyerek iletişim kurma, Konuşurken seslerin bazılarını söyleyememe, Sesin olduğundan kısık ya da farklı çıkması, Zor anlaşılan hızlı-bozuk konuşma. Kurallara uygun kurulamayan cümleler (Özne, yüklem ve fiil sıralaması) Dil ve konuşma terapisi olumlu sonuçlar alınabilen tedavi yöntemleridir. Çocuklarınızı gözlemlediğinizde yukarıda detaylı bir şekilde paylaştığımız sorunları fark ediyorsanız, bir dil ve konuşma terapisti ile iletişime geçerek tedavi süreci, sorunun tespiti hakkında bilgi alabilirsiniz.

Dil ve Konuşma Terapistinin Çalışma Alanları

İletişim, dil, konuşma, ses ve yutma bozukluklarının değerlendirmesini ve bu bozuklukların sağaltımını yapan sağlık mensubudur. Dil ve konuşma terapistleri özel eğitim ve rehabilitasyon kurumlarında, devlet veya özel hastanelerde ve kendi özel kliniklerinde çalışabilme yetkilerine sahiptir. Türkiye’de gelişmekte olan alanımız hakkında farkındalığın artması ve doğru bilgi yoluna ulaşılması için öncelikli olarak çalışma alanları çatısından bahsetmek istiyorum. Bozukluk tiplerine göre yaş skalası olarak hem çocuklarla hem de yetişkinlerle çalışılmaktadır. Çalıştığımız bozuklukların içeriğini farkındalık yaratması amacıyla kısa bir şekilde açıklamak istiyoruz.

1- Artikülasyon ve Fonolojik Bozukluk

Çocuklarda, harf olarak bilinen konuşma seslerini yanlış söyleme, birbirleriyle değiştirerek söyleme, harfleri atarak konuşma ve bunların sonucunda anlaşılırlığın düşük olmasında kaynaklanan bozukluk türüdür. Örneğin; “kalem” yerine “tayem” sözcüğünü söylemek olabilir. Konuşma anlaşılırlığının 4 yaşından sonra düşük olduğu durumlar risk faktörü taşımaktadır. Diğer bir örnek, yetişkinlerde “r” harfi söylememe verilebilir.

2- Gecikmiş Dil ve Konuşma

3 yaş civarlarında tek sözcük ile sözel iletişim sağlıyorsa, sınırlı sözcük kullanımı varsa veya hiç konuşma çıktısı yoksa mutlaka bir dil ve konuşma terapisti tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

3- Dudak Damak Yarıklığı

Dudak damak yarıklığı olan çocuklarda ekip çalışmanda dil ve konuşma terapistleri önemli rol oynamaktadır. Bebeklikten yetişkinliğe kadar kontrol süreci devam etmektedir. Dudak ve / veya damak yarıklığı nedeniyle bireyler konuşma seslerini yanlış öğrenebilirler bu durum konuşma anlaşılırlığını düşürür ve bu kısımda müdahale edilmektedir. Otizm, Down Sendromu, İşitme Engeli Kaynaklı Dil ve Konuşma Sorunları Ek bir engel nedeniyle yaşanan dil ve konuşma bozukluklarına müdahale edilmektedir.

Akıcılık Bozukluğu (Kekemelik ve Hızlı Bozuk Konuşma) Kekemelik Nedir?

Konuşma sırasında yaşanan takılmalar anlamına gelmektedir. 3 farklı kekemelik türü vardır: Gü-gü-günaydın gibi tekrarlamalı olabilir, g’üüüüü’naydın gibi uzatmalı olabilir ya da g…….ünaydın gibi bekleyerek yani blok yaşayarak olabilir. Yaşanılan bu gibi akıcısızlıklara müdahale edilmektedir. Motor Konuşma Bozuklukları (Serebral Palsi, Dizartri, Apraksi) Çocuk ve yetişkinlerde konuşmada etkili kasların hipotonik (güçsüz) ya da hipertonik (gergin) olması nedeniyle konuşma seslerini söyleyememe ve konuşma seslerinin motor planlaması yapılamadığı için konuşma anlaşılırlığının düşük olduğu durumlarda müdahale edilmektedir.

Afazi Nedir? (Edinilmiş Dil Bozukluğu)

Yetişkinlerde, felç sonrası dil yetisinin kaybedilmesi durumlarında müdahale edilmektedir. Ses Bozukluğu Yanlış ses kullanımı nedeniyle ses tellerinde görülen nodül veya polip sonucunda yaşanan ses kısıklığına müdahale edilmektedir. Bu durum hem çocuk hem yetişkinlerde görülebilir. Yutma Bozukluğu Çeşitli hastalıklardan dolayı yutma fonksiyonunda görevli olan kasların az çalışması yada çalışmamasından kaynaklanan yutma bozukluklarına müdahale edilmektedir.